Göbek fıtığı, karın duvarındaki kasların zayıflaması sonucu karın içi organ veya dokuların göbek deliği etrafındaki zayıf noktadan dışarı çıkmasıyla oluşan bir fıtık türüdür. Tıbbi adıyla umbilikal herni olarak bilinir. Hem bebeklerde hem de yetişkinlerde görülebilen bu durum, çoğu zaman masum gibi görünse de ilerleyen vakalarda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle göbek fıtığı hakkında bilgi sahibi olmak ve gerekli durumlarda tedaviye başvurmak son derece önemlidir.
Göbek Fıtığı Nedir?
Göbek fıtığı, göbek deliği civarındaki karın kaslarının zayıflaması sonucu oluşur. Bu zayıflık, karın içi organların ya da yağ dokusunun dışa doğru çıkmasına neden olur. Fıtık oluşan bölgede genellikle dışarıdan fark edilen bir şişlik meydana gelir. Bu şişlik özellikle öksürme, ıkınma, ayakta durma veya ağır kaldırma sırasında daha belirgin hale gelir.
Yeni doğan bebeklerde oldukça sık görülür ve çoğu zaman kendiliğinden iyileşir. Ancak yetişkinlerde oluşan göbek fıtığı genellikle kendiliğinden geçmez ve tedavi gerektirir.
Göbek Fıtığı Neden Olur?
Göbek fıtığının oluşumunda etkili olan bazı risk faktörleri ve nedenler şunlardır:
Bebeklerde göbek halkasının tam kapanmaması
Gebelik, özellikle çoğul gebeliklerde veya fazla kilo alındığında
Aşırı kilo (obezite)
Sık sık ıkınmaya neden olan kabızlık
Ağır kaldırma
Kronik öksürük
Karın içi sıvı birikimi (asit, siroz hastalarında)
Daha önce karın bölgesinden geçirilmiş ameliyatlar
Bu etkenler, karın duvarındaki basıncın artmasına ve zamanla göbek çevresinde fıtık oluşmasına neden olabilir.
Göbek Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
Göbek fıtığının en yaygın belirtisi, göbek deliği çevresinde oluşan şişliktir. Bunun yanı sıra şu belirtiler de görülebilir:
Göbekte elle hissedilen yumru
Ayakta dururken veya öksürürken artan şişlik
Şişlik bölgesinde hassasiyet ya da ağrı
Mide bulantısı veya kusma (nadiren, fıtık sıkışmışsa)
Kabızlık ya da karın ağrısı
Fıtık zamanla büyüyebilir ve karın içi organların dışarıya çıkma riski artabilir. Özellikle şiddetli ağrı, şişliğin içeri itilememesi veya morarması durumlarında acil müdahale gerekebilir.
Göbek Fıtığı Nasıl Teşhis Edilir?
Göbek fıtığı genellikle fizik muayene ile kolayca teşhis edilebilir. Doktor, hastanın öksürmesini isteyerek fıtık bölgesinde meydana gelen hareketleri gözlemler. Gerekli görülürse ultrason veya tomografi gibi görüntüleme yöntemleriyle fıtığın boyutu ve içeriği detaylı şekilde değerlendirilir.
Göbek Fıtığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Göbek fıtığı tedavisi, hastanın yaşı, fıtığın büyüklüğü, belirtilerin şiddeti ve genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak planlanır.
Yeni doğan bebeklerde göbek fıtığı genellikle ilk 1-2 yıl içinde kendiliğinden kapanır. Bu süreçte doktor kontrolleri önemlidir. Nadiren, 3-4 yaşına kadar geçmeyen veya büyüyen fıtıklar için cerrahi müdahale önerilebilir.
Yetişkinlerde göbek fıtığı genellikle kendiliğinden iyileşmez. Bu nedenle cerrahi müdahale en etkili ve kalıcı tedavi yöntemidir.
Cerrahi Tedavi Yöntemleri:
Açık Fıtık Ameliyatı: Karın duvarındaki zayıf bölgeye kesi yapılarak fıtık onarılır. Genellikle sentetik yama (mesh) kullanılır.
Laparoskopik (kapalı) Ameliyat: Karına küçük deliklerden girilerek kamera yardımıyla fıtık onarılır. Daha az iz ve daha hızlı iyileşme sağlar.
Cerrahi sonrası genellikle birkaç gün içinde hasta taburcu edilir. 1-2 hafta içinde günlük aktivitelere dönülebilir.
Göbek Fıtığı Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
İlk günlerde ağır kaldırmaktan kaçınılmalı
Karın içi basıncı artıran hareketler (şiddetli öksürme, ıkınma) sınırlandırılmalı
Doktorun verdiği ilaçlar ve bakım önerilerine uyulmalı
Yara bölgesi temiz tutulmalı
Fazla kilolardan kurtulmak için beslenme düzenine dikkat edilmeli
Göbek fıtığı, erken evrelerde basit şikâyetlerle kendini gösterebilen, ancak ilerlediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilecek bir durumdur. Özellikle yetişkinlerde göbek fıtığı zamanla büyüyebilir ve sıkışma riski oluşturabilir. Bu nedenle belirtiler fark edildiğinde bir genel cerrahi uzmanına başvurulması önemlidir.
Modern cerrahi yöntemler sayesinde göbek fıtığı kısa sürede, güvenli bir şekilde tedavi edilebilir. Yaşam kalitenizi düşüren bu rahatsızlıktan kurtulmak için tedavi sürecini geciktirmeyin.